poniedziałek, 25 kwietnia 2016

Uzyskanie statusu organizacji pożytku publicznego na przykładzie stowarzyszenia

Kwiecień  to gorący okres w urzędach skarbowych - to miesiąc, w  którym większość z Nas składa swoje roczne zeznania podatkowe. To również czas, w którym do drzwi kancelarii adwokackich w całym kraju pukają przedstawiciele rozmaitych organizacji społecznych, którzy pod wpływem wszechobecnego natłoku próśb od organizacji pożytku publicznego o przekazanie 1% podatku dochodowego,  w końcu decydują się podjąć starania o uzyskanie statusu OPP także dla swoich własnych organizacji. Niektórzy z nich pozostają jednak w błędnym mniemaniu, że uzyskanie przez ich organizacje statusu OPP jeszcze w miesiącu kwietniu bieżącego roku, pozwoli im ubiegać się o miano beneficjentów 1% podatku także od dochodów osiągniętych przez podatników w minionym roku podatkowym. Z treści art.27a ust.1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie wynika jednoznacznie, że 1% podatku z zeznań podatkowych składanych za dany rok podatkowy może zostać przekazany tylko na rzecz tych organizacji, które miały status OPP na dzień 30 listopada danego roku podatkowego. Tym samym, 1% podatku od dochodów osób fizycznych osiągniętych w 2015 roku można przekazywać jedynie na rzecz tych organizacji, które uzyskały status OPP najpóźniej w dniu 30 listopada 2015 roku.

Niewątpliwie, możliwość ubiegania się o 1% podatku od dochodów osób fizycznych jest głównym argumentem, dla którego organizacje społeczne wnioskują o przyznanie statusu OPP. Niemniej jednak, organizacje pożytku publicznego korzystają jeszcze z wielu innych przywilejów, które dodatkowo uatrakcyjniają perspektywę uzyskania wspomnianego statusu.

Jak zatem uzyskać status OPP?


W celu uproszczenia moich wywodów postaram się opisać procedurę uzyskiwania statusu OPP na przykładzie wybranej organizacji społecznej, jaką jest stowarzyszenie zakładane na podstawie przepisów ustawy Prawo o stowarzyszeniach. W ramach procedury ubiegania się przez stowarzyszenie o nadanie statusu organizacji pożytku publicznego możemy wyróżnić 2 etapy:

  • etap pierwszy: dostosowanie treści statutu stowarzyszenia do wymagań stawianych organizacjom pożytku publicznego przez przepisy ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie,
  • etap drugi:  prawidłowe wypełnienie i  złożenie w sądzie rejestrowym formularza wniosku o wpisanie w KRS statusu organizacji pożytku publicznego, formularza KRS-W-OPP oraz pozostałej niezbędnej dokumentacji.
Zmiana statutu stowarzyszenia  należy do kompetencji walnego zebrania członków stowarzyszenia. W celu dokonania zmian statutu niezbędne jest zatem zwołanie walnego zebrania członków w trybie i na zasadach określonych w treści statutu. Zazwyczaj postanowienia statutów stowarzyszeń przewidują, że walne zebranie członków jest zwoływane przez zarząd stowarzyszenia. Statut danego stowarzyszenia określa także jaką większością głosów walne zebranie członków podejmuje uchwałę w sprawie zmiany statutu oraz zawiera postanowienia wskazujące kworum wymagane do podjęcia wspomnianej uchwały. 
Punktem wyjścia w ramach prac nad projektowaniem zmian statutu stowarzyszenia jest dokonanie oceny, czy sformułowane w treści statutu cele działania stowarzyszenia spełniają przesłanki działalności pożytku publicznego, które zostały określone w art. 3 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Do przesłanek tych należą:

  1. prowadzenie przez daną organizację działalności społecznie użytecznej,
  2. posiadanie przez daną organizację przymiotu organizacji pozarządowej,
  3. działanie w sferze zadań publicznych.
Przepisy ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie nie zawierają definicji pojęcia "działalności społecznie użytecznej". Wydaje się więc, że pojęcie "działalności społecznie użytecznej" należy interpretować w kontekście sfery zadań publicznych określonych w art. 4 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, czyli działalności przynoszącej wymierne korzyści w sferze tak określonych zadań. Analizując zatem zdefiniowane w statucie cele działania danego stowarzyszenia, należy  zastanowić się, czy wspomniane cele mieszczą się w zakresie pojęcia "działalności społecznie użytecznej"oraz czy należą one do sfery zadań publicznych określonych w art. 4 ust.1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Kolejnym krokiem na etapie dostosowywania treści statutu stowarzyszenia do wymagań stawianych organizacjom pożytku publicznego przez przepisy ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie jest ustalenie, czy określony w statucie zakres podmiotowy działania danego stowarzyszenia odpowiada zdefiniowanemu ustawowo zakresowi podmiotowemu działania organizacji pożytku publicznego. Zgodnie bowiem z treścią art. 20 ust. 1 pkt 1) ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, organizacją pożytku publicznego może być tylko taka organizacja, która prowadzi działalność na rzecz ogółu społeczności, lub określonej grupy podmiotów, pod warunkiem, że grupa ta jest wyodrębniona ze względu na szczególnie trudną sytuację życiową lub materialną w stosunku do społeczeństwa.

Po dostosowaniu określonych w statucie celów oraz zakresu podmiotowego działania stowarzyszenia do wymagań ustawy, należy uwzględnić w treści statutu zakazy, o których mowa w art. 20 ust.1 pkt 6) ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Wspomniane zakazy odnoszą się m.in. do następujących kwestii:
  • udzielania pożyczek przez stowarzyszenie jego członkom, członkom jego organów lub pracownikom stowarzyszenia oraz osobom bliskim wcześniej wymienionych podmiotów,
  • przekazywania majątku stowarzyszenia na rzecz jego członków, członków jego organów lub pracowników stowarzyszenia oraz osób bliskich wcześniej wymienionych podmiotów, na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich,
  • wykorzystywania majątku stowarzyszenia na rzecz jego członków, członków jego organów lub pracowników oraz osób bliskich wcześniej wymienionych podmiotów, na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich,
  • zakupu towarów lub usług od podmiotów, w których uczestniczą członkowie stowarzyszenia, członkowie jego organów lub pracowników oraz ich osób bliskich, na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich lub po cenach wyższych niż rynkowe.
W statucie stowarzyszenia ubiegającego się o uzyskanie statusu OPP należy także wyraźnie określić, w jakim zakresie działalność stowarzyszenia jest prowadzona nieodpłatnie, a w jakim odpłatnie. 
 
Po podjęciu przez walne zebranie członków uchwały w przedmiocie zmiany statutu stowarzyszenia, należy się upewnić, czy stowarzyszenie dysponuje sprawozdaniami ze swojej działalności oraz sprawozdaniami finansowymi za co najmniej ostatnie dwa lata swojej działalności. Dokumentami, które należy bowiem załączyć do wniosku o przyznanie statusu OPP składanego w sądzie rejestrowym są właśnie m.in. sprawozdania merytoryczne z działalności stowarzyszenia oraz sprawozdania finansowe dokumentujące spełnienie wymagań stawianych organizacjom ubiegającym się o przyznanie statusu OPP przez przepisy ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Kolejnym krokiem jest zebranie od wszystkich członków zarządu stowarzyszenia oświadczeń o niekaralności za przestępstwa umyślne ścigane z oskarżenia publicznego oraz oświadczeń od wszystkich członków komisji rewizyjnej stowarzyszenia o spełnieniu wymagań określonych w art. 20 ust. 1 pkt 4) ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Ponadto, członkowie zarządu stowarzyszenia zobowiązani są złożyć oświadczenie, że cały dochód stowarzyszenia jest przeznaczany na działalność pożytku publicznego.

Po zebraniu wyżej wymienionych oświadczeń od członków organów stowarzyszenia, można przystąpić do etapu wypełnienia i złożenia w sądzie rejestrowym formularza wniosku o wpisanie w KRS statusu organizacji pożytku publicznego, formularza KRS-W-OPP oraz pozostałej dokumentacji. Dla stowarzyszenia - a więc organizacji już wpisanej do KRS - właściwym formularzem wniosku będzie formularz KRS Z-20. Do formularza KRS Z-20 należy załączyć formularz KRS-W-OPP, w którego treści musimy dokładnie opisać przedmiot działalności stowarzyszenia zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD). Warto w tym miejscu odnotować, że jednym z najczęściej popełnianych błędów przy wypełnianiu formularza KRS-W-OPP jest opisanie w nim przedmiotu działalności danej organizacji zgodnie z nazewnictwem zaczerpniętym wprost z Polskiej Klasyfikacji Działalności. Tymczasem, prawidłowe wypełnienie formularza KRS-W-OPP wymaga opisania poszczególnych przedmiotów działalności danej organizacji zgodnie z nazewnictwem użytym w statucie tej organizacji dla zdefiniowania celów statutowych jej działania i jedynie przyporządkowaniu  do tak zdefiniowanych przedmiotów działalności organizacji odpowiednich kodów PKD.

Podsumowując dotychczasowe rozważania, stowarzyszenie ubiegające się o nadanie statusu OPP musi złożyć w sądzie rejestrowym następujące dokumenty:

  • wypełniony formularz KRS Z-20,
  • wypełniony formularz KRS-W-OPP,
  • protokół z walnego zebrania członków stowarzyszenia zawierający uchwałę w przedmiocie zmiany statutu stowarzyszenia,
  • tekst jednolity statutu,
  • oświadczenia członków zarządu stowarzyszenia o niekaralności za przestępstwa umyślne ścigane z oskarżenia publicznego,
  • oświadczenie zarządu stowarzyszenia o przeznaczaniu całego dochodu stowarzyszenia na działalność pożytku publicznego,
  • oświadczenia członków komisji rewizyjnej stowarzyszenia o spełnieniu wymagań określonych w art. 20 ust. 1 pkt 4) ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie,
  • sprawozdanie merytoryczne z działalności stowarzyszenia  dokumentujące co najmniej ostatnie dwa lata działalności stowarzyszenia,
  • sprawozdania finansowe stowarzyszenia za co najmniej ostatnie dwa lata działalności.
Niezależnie od złożenia sprawozdania merytorycznego z działalności stowarzyszenia oraz sprawozdań finansowych, warto w sądzie rejestrowym złożyć również inne dokumenty potwierdzające fakt prowadzenia przez dane stowarzyszenie działalności pożytku publicznego, takie jak np. dyplomy, pisemne podziękowania lub referencje.







Brak komentarzy:

Prześlij komentarz